گذری کوتاه بر تپه بزرگ شهر نرجه معروف بیوک تپه یا ارغوان تپه

تپه بزرگ نرجه با و سعی بیش از چهل هزار مترمربع یکی از تپه های بزرگ منطقه باستانی نرجه است که طی 10 فصل مورد کاوش دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر قرار گرفت و تاکنون لایه هایی از درون صفویه تاپایان هزاره اول قبل از میلاد شناسایی گردیده است. ترانشه های بدست آمده از این کاوشها بیانگر نوع معماری ، ساختار اجتماعی، معاوش و فرهنگ جوامع آن دوران می باشند.بزرگ‌ترین تپه باستانی منطقه تاکستان قزوین با طول 220 و عرض 180 متر و ارتفاع 61/22 متر از سطح زمین های اطراف است و این تپه در داخل دشت هموار تاکستان قرار گرفته و اطراف آنرا باغات انگور و زمین های کشاورزی فرا گرفته است.

این تپه بزرگ و ارزشمند که روزگارانی به عنوان یک قطعه مستحکم چون نگینی در دشت وسیع قزوین می درخشید و قدمت تاریخی بیش از هفت هزار ساله را بدنبال می کشد مساعدت و عنایت مسئولین را می طلبد تا با توجه به موقعیت قرار گرفتن آن مبدل به پایگاه گردشگری و توریسم منطقه گردد.

2. تپه های باستانی زرلان، خانی تپه یا قانلی تپه، بالاتپه، اوزلیک تپه، قورمه تپه ، اک تپه، دوتپه گان، یاسین تپه واقع در منطقه باستانی نرجه هر کدام بیانگر تمدن و جایگاه باستانی منطقه می باشند که با برنامه ریزی و تدوین برنامه های جامع گردشگری و صرف هزینه هایی جهت تجهیز وساخت پایگاه های باستانی می تواند به عنوان یکی از راه های توسعه گردشگری منطقه منظور گردد.

---

   

دکتر گنجوی اعتقاد دارد  (نرگه)   به فتح نون در لغت به معنی صف، حلقه، دسته ای از مردم یا دسته ای از پرندگان، حلقه زدن لشگر برای شکاراست.

وی معتقد است در جریان تحقیقات باستانشناسی اخیر از تپه نرگه در سطح حفاری شده بافت معماری بسیار غنی مشتمل بر اتاق های متعدد و گذرگاه های مختلف و طاق های منبری و طاقچه های متعدد و سکو و راه آب، پله ، کوره، تندر و دیواره های خشتی دو یا سه ردیفه با ملاط گل، سیلو و سیلوهای دوقلو، خمره های بزرگ و کوزه های سفالی و اشیا ریزفلزی و سکه به دست آمده است.

از مطالعه سفال های به دست آمده چنین بر می آید که این تپه در دوران قبل از تاریخ مسکونی بوده است و سفال های دوره سلجوقی و ایلخانی و صفویه در سطح تپه بیشتر از بقیه سفال ها به چشم می خورد.

خانم انسیه موذن نیز در کتاب مقالات کنگره معماری و شهرسازی ایران نوشته است :شهر قزوین را شاپور اردشیر ساسانی در میان قرمسین و نرجه ساخت . این نکته نشان می دهد که قدمت تاریخی نرجه حتی بیشتر از شهر تاریخی قزوین است .

خانم آتوسا مومنی  به عنوان یکی از مدرسین رشته  باستان شناسی  که در تپه نرگه کاوش کرده  نیز معتقد است : سفال‌های عصر آهن دوره اول میلادی مهمترین یافته در  کاوش های  تپه تاریخی نرگه محسوب می‌شود.وی می گوید: در آخرین لایه‌نگاری در تپه نرگه طی سال ۱۳۸۵به ظروفی از دوره‌ حکومت مادها برخوردیم که در این منطقه برای نخستین بار کشف شد.به گفته وی این آثار درعمق هشت ونیم متری تپه نرگه بدست آمده و ارتفاع این تپه ‪۲۶متر است که  دانشجویان باستان شناسی لایه نگاری را بصورت پلکانی  در آن انجام داده اند و به‌آثاری از دوران صفوی تا هزاره اول میلادی رسیده اند.

مومنی هدف از کاوش تپه نرگه را برای اهداف آموزشی و پژوهشی دانشگاه‌آزاد اسلامی واحد ابهر اعلام می کند و می گوید: این کاوش ها از سال ‪.شروع شده وسالانه چهار ماه از سال کار کاوش و لایه نگاری دراین منطقه انجام می‌شود.

وی می گوید : ظرف و سفال‌های کشف شده در کاوش های تپه نرگه به موزه‌ مطالعاتی میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری استان قزوین تحویل می‌شود .تپه باستانی نرجه که در سالهای اخیر بارها توسط غارتگران میراث فرهنگی حفاری شده هنوز هم در دل خود آثار کشف نشده گرانبهایی دارد که مراکز پژوهشی و دانشگاههای مختلف کشور را به حراست از آن واداشته است. البته در شهر نرجه تپه های باستانی دیگری هم در بخشهای شمالی و شرقی وجود دارد که به لحاظ فرسایش طبیعی از ارتفاع آنها نسبت به تپه نرگه کاسته شده است ولی این تپه ها هنوز هم مخزن دفینه ها و آثار گرانقیمتی هستند که گاهی سوداگران میراث فرهنگی را به کاوشهای غیرمجاز وامی دارد.